لیزر درمانی، نحوی عملکرد و کاربرد در فیزیوتراپی - فیزیوتراپی راهین
17601
rtl,page-template-default,page,page-id-17601,bridge-core-3.0.1,qode-page-transition-enabled,ajax_fade,page_not_loaded,,qode_grid_1200,qode-theme-ver-28.7,qode-theme-bridge,qode_header_in_grid,wpb-js-composer js-comp-ver-6.1,vc_responsive

لیزر درمانی، نحوی عملکرد و کاربرد در فیزیوتراپی

لیزر درمانی در واقع تابش پرتو مادون قرمز به بدن است که با انرژی الکترومغناطیس خود، باعث ورود دسته فوتونهای نور در یک راستا و منظم به بدن می شود و زمانیکه این امواج با طول موجهای متفاوت و معین وارد بدن می شوند و به قسمتهای خاصی از بدن برخورد می کنند باعث ایجاد برخی تغییرات فیزیولوژیکی در سلولهای آن ناحیه می شوند.

زمان انجام لیزر درمانی بسته به وسعت محل آسیب دیده و درجه لیزر، چند دقیقه ای طول می کشد. در این مدت پرتوهای لیزر از میان لایه های پوست عبور می کنند و می توانند به عمق دو تا پنج سانتیمتری پوست نفوذ کنند. در این حالت، انرژی لیزر جذب سلولهای آسیب دیده خواهد شد و با ایجاد تغییراتی در آنها، به درمان درد و کاهش التهاب و نیز بازسازی و ترمیم سلولهای آن ناحیه کمک خواهد کرد. لیزرهایی که خاصیت درمانی دارند هیچگونه آسیبی به پوست بدن نمی زنند و باعث درد و ناراحتی هم نخواهند شد.

لیزر تراپی پیشرفته

انواع مختلف لیزردرمانی

لیزر درمانی را می توان بر اساس سطح انرژی لیزر تابیده شده به بدن، به دو دسته لیزر درمانی سرد و لیزر درمانی پرتوان تقسیم کرد که در زیر بصورت خلاصه با هرکدام آشنا می شویم.

  • لیزردرمانی سرد

در لیزر درمانی سرد از طول موجهای بین ۶۰۰ تا ۹۵۰ نانومتر استفاده می شود که متناسب با عمق بافتهای مورد نظر در بدن می توان از طول موجهای متفاوتی در این رنج استفاده کرد. معمولا برای بافتهای سطحی بدن از طول موجهای بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر و برای بافتهای عمیقتر از طول موجهای بین ۷۸۰ تا ۹۵۰ نانومتر استفاده می شود. در زمان استفاده از لیزر درمانی سرد، دستگاه روی پوست حس می شود ولی گرما، صدا یا لرزشی تولید نمی کند و یک روش بدون درد است که استفاده از آن فقط چند دقیقه طول می کشد.

در این روش، تابش لیزر قبل از اینکه بطور کامل جذب بافتهای بدن شود، مستقیما به عضو آسیب دیده هدایت می شود و با واکنشهای بیولوژیکی یا شیمیایی که سلولهای آسیب دیده به نور مادون از خود نشان می دهند، به افزایش سرعت بازسازی این بافتها کمک می کند.

  • لیزردرمانی پرتوان

مطالعات پزشکی نشان داده که وقتی بافتهای بدن در برابر تابش نور لیزر پرتوان قرار می گیرند، آنزیم معمولی سیتوکروم سی اکسید ( cytocrome c oxidase ) در آنها افزایش پیدا می کند. این آنزیم در بدن مسئولیت تولید آندوزین تری فسفات ( ATP ) در بدن را دارد که همان انرژی شیمیایی در دسترس و مورد نیاز سلولهای بدن است. پس با افزایش این آنزیم در بدن و در واقع تولید بیشتر سلول ATP در بدن، انرژی سلولها برای انجام فعالیت افزایش پیدا می کند و باعث می شود نتایجی همچون کاهش درد، کاهش تورم، کاهش بافتهای فاسد، افزایش سوخت و ساز سلولیف بهبود فعالیتهای عروقی و افزایش سرعت روند بهبود در سلولهای آسیب دیده مشاهده شود.

به طور کلی، لیزر درمانی دارای اثرات ضد التهاب، ضد درد (اثر مسکن) بوده و باعث تسریع فرایند ترمیم بافت و رشد سلولی، بهبودی عملکرد اعصاب، بهبود فعالیت های عروقی، کاهش تشکیل بافت فیبروز، ترمیم سریع تر زخم ها می شود و برای مدیریت درد، جراحات بافتهای همبند، جراحات عضلانی، جارحات مفاصل و جراحات مغزو اعصاب کاربردهای فراوانی دارد.

لیزر درمانی در فیزیوتراپی

به طور کلی استفاده از لیزر پرتوان برای درمان بیماریهای آرتریت ، خارپاشنه ، التهاب فاشایی کف پا ، آرنج تنیس بازان ، آرنج گلف بازان ، پارگی تاندون های روتاتور کاف ، التهاب غلاف سینوویوم ، تاندون های اکستانسوری دست ، اختلالات TMJ( مفصل فکی – گیجگاهی )، فتق یا پارگی دیسک کمر ، تاندونیت ها ، شکستگی ، سائیدگی کشکک ، سندرم تونل کارپ (CTS) پارگی رباط ، سیاتیک ، دردگردن ، کمر درد ، دردپشت ، پیچ خوردگی کپسول مفصلی ، التهاب عصب ، آسیب عصب ، ترمیم پس از جراحی مفید بوده و مورد استفاده قرار می گیرد ولی یکی از مهمترین و پرکاربردترین زمینه های استفاده از لیزر پرتوان، استفاده از آن در زمیته فیزیوتراپی است. لیزر تراپی، یا همان استفاده از لیزر در فیزیوتراپی، یکی از روشهای درمانی پرکاربرد در پزشکی است که امروزه کاربرد وسیعی در فیزیوتراپی دارد.

فواید لیزر درمانی:

در فرآیندهای پزشکی از لیزر برای برشهای جراحی نیز استفاده می شود ولی استفاده از لیزر برای درمان برخی از بیماریهایی که در بالا ذکر شد، نیازی به برش جراحی، بستری شدن و طی دوران نقاهت (مانند اعمال جراحی) ندارد و در اصطلاح یک روش غیرتهاجمی به حساب می آید که از مهمترین مزایای استفاده از این روش در درمان بیماریها به شمار می رود.

کاهش و از بین بردن درد، کاهش التهاب، بهبود گردش جریان خون و تسریع روند بهبودی از جمله مهم ترین فواید لیزرتراپی هستند که در بالا هم به آنها اشاره شده است. در واقع، لیزر تراپی با به تاخیر انداختن خون شاهرگی و همچنین تحریک دستگاه لنف به فعالیت بیشتر و خروج مایعات مناطق متورم بدن، باعث کاهش التهاب بافتی و در نتیجه کاهش درد بدن می شود.

همچنین، لیزر درمانی پرتوان با نفوذ بیشتر در بافتهای عمیقتر بدن، باعث افزایش سرعت تولید مثل و رشد سلولی در آن ناحیه می شود و در نتیجه روند بهبود زخم و ترمیم بافتهای آسیب دیده بدن سرعت بیشتری خواهد گرفت.

تعداد جلسات لیزر درمانی و نیز مدت زمان لازم برای تابش لیزر، بسته به وسعت بیماری فرد بیمار و بنا به نظر فیزیوتراپیست معالج متفاوت بوده و بین ۱۰ تا ۲۰ جلسه و هر جلسه بین ۵ تا ۲۰ دقیقه زمان لیزر درمانی می باشد.

لیزر درمانی کمر

موارد منع کاربرد لیزر درمانی

استفاده از لیزر درمانی علاوه بر فواید بیشمار و وسعت کاربردی که در زمینه پزشکی دارد، برای برخی از افراد مضر بوده و استفاده آن منع می شود. اولین مورد منع استفاده از این روش برای افراد مبتلا به سرطان است که به هیچ عنوان استفاده از لیزر درمانی برای این افراد توصیه نمی شود و فرد مبتلا قبل از درمان باید این موضوع را با پزشک معالج خود در میان بگذارد. دومین گروه از افرادی که نمی توانند از لیزر درمانی استفاده کنند، افراد مبتلا به مشکلات غده تیروئید هستند که  با توجه به تاثیراتی که لیزر در متابولیسم بدن ایجاد می کند باعث بروز مشکلاتی در این دسته افراد می شود. مورد سوم منع شده توسط پزشکان، زنان باردار هستند که در طول دوران بارداری خود نمی توانند از لیزر درمانی استفاده کنند. چهارمین دسته از افرادی که برای استفاده از لیزر درمانی با مشکل مواجه هستند، افرادی هستند که از دستگاه ضربان ساز مصنوعی در قفسه سینه خود بهره می برند. دسته پنجمی که نمی توانند از این روش برای درمان بیماری خود بهره ببرند افرادی هستند که بنا به دلایلی از داروهایی که باعث حساسیت پوست آنها به نور می شود، استفاده می کنند و در نهایت آخرین زمینه منع شده برای استفاده از لیزر در درمان بیماریها، وجود زخمهای گسترده و باز در ناحیه تحت درمان است که تابش مستقیم نور لیزر به این بافتها، می تواند باعث بروز برخی مشکلات در طول درمان شود.

نکته مهم در مورد استفاده از لیزر در طول درمان

برای استفاده از لیزر در طول درمان حتما باید از برخورد نور آن با بافت چشم خودداری شود. برای این منظور لازم است تا در زمان تابش نور لیزر از عینک محافظ مخصوص استفاده کرد و یا با پوشاندن چشم بوسیله پارچه، مانع از برخورد نور تابیده شده به چشم شد.